Klauzule niedozwolone – czy masz je w regulaminie e-sklepu?
23 września 2021
Klauzule niedozwolone to temat, o którym chyba słyszał każdy przedsiębiorca prowadzący sklep internetowy. Prawnicy uwielbiają straszyć tymi klauzulami, a konsumenci każde niekorzystne dla nich postanowienie za taką klauzulę chcą uznawać. W tym wpisie postaram się krótko przedstawić, czym są klauzule niedozwolone oraz podam przykłady klauzul, które znajdowały się w regulaminach polskich e-sklepów i zostały uznane za niedozwolone. Jeśli okaże się, że znajdują się one także w Twoim regulaminie, lepiej je jak najszybciej zmień!
Jeśli wolisz oglądanie od czytania, zachęcamy Cię do włączenia filmu, w którym temat omawiam nieco szerzej, acz nadal w formie maksymalnie skrótowej 🙂
Czym są umowne klauzule niedozwolone?
Klauzule niedozwolone to takie postanowienia umowy zawieranej z konsumentem lub przedsiębiorco-konsumentem*, które:
- nie zostały indywidualnie uzgodnione. Inaczej mówiąc, nie negocjowałeś(aś) ich z drugą stroną, lecz po prostu znajdują się w Twoim wzorze umowy/regulaminu.
- kształtują prawa i obowiązki ww. osób w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy. To już nieco trudniejsze w zrozumieniu kryterium, ale wyjaśnię to na przykładach. 🙂
Za klauzule niedozwolone generalnie nie będziemy jednak uznawać postanowień umownych, które określają główne świadczenia stron. Mamy tutaj jednak jeden warunek: muszą zostać sformułowane w sposób jednoznaczny. O co chodzi? Przede wszystkim o cenę lub wynagrodzenie.
*Przedsiębiorco-konsument
Kim jest przedsiębiorco-konsument, o którym piszę powyżej? To osoba fizyczna (czyli nie spółka), która zawiera umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą (w potocznym rozumieniu: kupuje coś na fakturę), gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla niej charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Przykład? Fryzjer kupuje na firmę komputer.
Klauzule niedozwolone – odpowiedzialność
Co nam grozi, jeśli mamy w regulaminie klauzulę niedozwoloną? Podstawowy skutek jest taki, że nie wiąże ona drugiej strony. Inaczej mówiąc, traktujemy naszą umowę tak, jakby tej klauzuli w ogóle w umowie nie było. Jeśli na podstawie takiej klauzuli będziemy czegoś żądać od drugiej osoby i np. skierujemy sprawę do sądu, to pewnie tam przegramy i poniesiemy koszty, w tym koszty prawnika drugiej strony.
To jednak nie wszystko. Jeśli sprawą zainteresuje się Prezes UOKIK, możesz narazić się na karę pieniężną w dużej wysokości, bo do 10% obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary.
Przykłady klauzul niedozwolonych
A tak właściwie… to gdzie w przepisach znajdziemy przykłady klauzul niedozwolonych?
Najlepiej zajrzeć do art. 385(3) Kodeksu cywilnego. Znajdziemy tam katalog tzw. „szarych klauzul niedozwolonych”. Dlaczego szarych? Nie zawsze uznamy je za klauzule niedozwolone. Będą to jednak postanowienia podejrzane, w razie wątpliwości objęte domniemaniem sprzeczności z dobrymi obyczajami. Dlatego warto zapoznać się z nimi i unikać takich postanowień w swoich regulaminach.
Przejdźmy do konkretnych klauzul, które polskie sądy uznały za niedozwolone (abuzywne):
„Firma X zastrzega sobie prawo zmiany niniejszego Regulaminu. Zmienione zapisy Regulaminu będą wiążące od momentu ich opublikowania na stronie sklepu X”
Wyrok SA w Warszawie z dnia 25 lipca 2018 r., sygn. VII AGa 1062/18.
„Złożenie zamówienia jest równoznaczne z akceptacją regulaminu”.
Wyrok SA w Warszawie z dnia 6 czerwca 2018 r., sygn. VII AGa 898/18.
„”Właściciel Sklepu zastrzega sobie prawo do jednostronnej zmiany postanowień niniejszego regulaminu w każdej chwili i bez konieczności uzasadniania przyczyny.”
Wyrok SA w Warszawie z dnia 25 lipca 2018 r., sygn. VII AGa 1067/18.
„Gwarancja nie obowiązuje gdy produkt dotknięty jest uszkodzeniami mechanicznymi pochodzenia zewnętrznego.”;
„Sprawdzenie przesyłki przy odbiorze jest niezbędnym warunkiem uwzględnienia ewentualnych roszczeń klienta z tytułu uszkodzenia czy okradzenia przesyłki w transporcie.”
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 16 listopada 2017 r., sygn. VII ACa 972/17.
„Przyjęcie przez Klienta przesyłki bez zastrzeżeń powoduje wygaśnięcie roszczeń z tytułu ubytku lub uszkodzenia.
Wyrok SOKiK z dnia 4 lipca 2018 r., sygn. XVII AmC 1246/16.
Inne przykłady klauzul niedozwolonych
„W przypadku bezpodstawnej reklamacji, Zgłaszający reklamację zostanie obciążony kosztami przeprowadzonych czynności serwisowych”.
Wyrok SOKiK z dnia 11 grudnia 2017 r., sygn. XVII Amc 1495/16.
„Firma X jest także uprawniona do przelania wierzytelności wobec Kupującego na osobę trzecią na co Kupujący niniejszym wyraża zgodę.”
„Kupujący oświadcza, że dokładnie zapoznał się ze wszystkimi postanowieniami niniejszej umowy oraz załącznikami do niej i nie zgłasza wobec nich jakichkolwiek roszczeń.”
Wyrok SOKiKz dnia 22 czerwca 2018 r., sygn. XVII AmC 1252/15.
„Podstawą rozpatrywania spraw reklamacyjnych jest dowód sprzedaży w postaci paragonu fiskalnego lub faktury VAT”.
Wyrok Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 11 stycznia 2018 r., sygn. XVII Amc 1505/15.
„Odbierając towar Nabywca jest zobowiązany do sprawdzenia, czy przesyłka nie posiada uszkodzeń powstałych podczas transportu. Warunkiem rozpatrzenia ewentualnej reklamacji jest spisanie w obecności pracownika Poczty Polskiej Protokołu Reklamacji”.
Wyrok SA w Warszawie z dnia 29 czerwca 2018 r., sygn. VII AGa 895/18.
„Złożenie zamówienia nie jest równoznaczne z jego przyjęciem. Sprzedawca może odmówić realizacji zamówienia, także bez podania przyczyny”.
Wyrok SOKiK z dnia 19 marca 2018 r., sygn. XVII AmC 1527/16.
Sklep w ciągu 14 (czternaście) dni roboczych ustosunkuje się do reklamacji Klienta i powiadomi go o sposobie dalszego postępowania”.
Wyrok SOKiK z dnia 4 grudnia 2017 r., sygn. XVII Amc 1865/16.
„Wszelkie spory będą rozstrzygane przez Sąd powszechny w Warszawie, właściwy dla siedziby sprzedawcy”
Wyrok SOKiK z dnia 22 maja 2013 r., sygn. XVII AmC 10515/12.
Zaciekawił Cię artykuł? Sprawdź też inne nasze wpisy.
Wymogi prawne strony internetowej – co muszę mieć na stronie www, żeby była zgodna z prawem?
Sprawdź też wpis Michała na temat zasad tworzenia regulaminu sklepu internetowego: <KLIK>.
Pamiętaj proszę, że materiał nie stanowi porady prawnej, a jedynie subiektywną opinię autora co do prezentowanych w nim zagadnień. Porady prawnej mogę udzielić tylko po zapoznaniu się ze szczegółami konkretnej sprawy.
