Zawieranie umów przez Internet. Podpis elektroniczny

24 lutego 2021

Zawieranie umów przez Internet jest obecnie powszechne. Na pewno zdarzyło Ci się kupić coś na Allegro czy zamówić pizzę na pyszne.pl. Pomimo tego, że te umowy nie zostały zawarte na piśmie, to stanowią one zazwyczaj ważne i wiążące obie strony kontrakty. Zdarzają się jednak przypadki, gdy przez Internet zawieramy umowy dotyczące przeniesienia praw autorskich majątkowych. Czy w takim wypadku zawarcie umowy przez Internet lub wymienienie się skanami umowy spowoduje przeniesienie na naszą rzecz tych praw? Co do zasady nie – chyba że umowa zostanie zawarta w formie elektronicznej. Czy forma elektroniczna to jest to samo, co podpis elektroniczny?

W tym wpisie postaram się opisać, kiedy umowy zawieranie umów przez Internet jest skuteczne. Jeśli chcesz się dowiedzieć więcej, zachęcam do obejrzenia filmiku.

Zawieranie umów przez Internet

Ogólnie rzecz ujmując, możemy zawierać przez Internet różne umowy i zazwyczaj będą to umowy ważne. O jakich kontraktach mowa? Będą to na przykład umowa:

• pożyczki,
• o świadczenie usług,
• sprzedaży rzeczy ruchomych,
• zamiany rzeczy ruchomych,
• o dzieło,
• powierzenia przetwarzania danych osobowych.

Zawieranie umów przez Internet zazwyczaj wiąże się z pojęciem formy dokumentowej – jej wymogi zwykle spełnia wysłanie skanów umowy mailem. Forma ta to coś innego niż forma pisemna (wymagany jest własnoręczny podpis) i forma elektroniczna (o niej mowa poniżej).

Od tej zasady istnieją wyjątki wynikające albo z przepisów prawa, albo z naszych własnych ustaleń z naszym kontrahentem.

W jakich przypadkach zawieranie umów przez Internet (np. zwykłym mailem. Nie dotyczy to formy elektronicznej, o której piszę poniżej) skutkuje ich nieważnością? Przykładowo w razie umowy:

• leasingu,
• sprzedaży nieruchomości,
• o przeniesieniu autorskich praw majątkowych.

Może się zdarzyć, że firma IT zleciła podwykonawcy wykonanie projektu informatycznego, ale pomimo takiego zamiaru, nie przeniosła skutecznie na siebie praw autorskich majątkowych do tego projektu – bo ustalenia w tym zakresie zostały poczynione tylko w mailu. W takiej sytuacji autorskie prawa majątkowe nie przechodzą na nabywcę.

Zawieranie umów przez Internet – pactum de forma

Szczególną uwagę musimy zwrócić na przypadek, kiedy uprzednio ustalimy z kontrahentem, w jakiej formie zawrzemy umowę, albo dokonamy jej zmian. Wiele osób korzysta ze wzorów, w których znajduje się klauzula „wszelkie zmiany umowy wymagają zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności”. W takiej sytuacji zawarliśmy umowę co do formy zmian umowy. Żeby uniknąć konfliktu o ważność zmiany umowy, powinniśmy ją własnoręcznie podpisać.

Jak ominąć to ryzyko? Jest jeden prosty sposób. Do umowy wpisujemy klauzulę o treści „wszelkie zmiany umowy wymagają zachowania formy dokumentowej„. W takiej sytuacji możemy zawrzeć umowę przez Internet, np. za pomocą zwykłego maila.

Podpis elektroniczny

Zgodnie z rozporządzeniem eIDAS podpis elektroniczny to dane w postaci elektronicznej użyte przez podpisującego jako podpis (np. jego imię i nazwisko, normalnie napisane w treści wiadomości) dołączone do jakichś innych danych w postaci elektronicznej, np. Do treści wiadomości e-mail.

Czy taki zwykły podpis elektroniczny pozwala nam na zachowanie wymogu formy pisemnej? Nie. Takie oświadczenie podpisane podpisem elektronicznym będzie złożone w formie dokumentowej. Co więcej, nie będzie złożone w formie elektronicznej w rozumieniu kodeksu cywilnego, która jest równoważna formie pisemnej.

Żeby zachować formę elektroniczną, oświadczenie woli musimy opatrzyć kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Kwalifikowany podpis elektroniczny to podpis elektroniczny, który ma moc prawną taką jak podpis własnoręczny. Musimy kupić go u certyfikowanych dostawców których możemy znaleźć na stronie internetowej Narodowego Centrum Certyfikacji.

Warto pamiętać, że podpis kwalifikowany to nie jest to samo co profil zaufany!

Jeśli zakupimy kwalifikowany podpis elektroniczny, wówczas przy jego pomocy możemy zawierać przez internet również wszystkie te umowy, które wymagają zachowania formy pisemnej, w tym zastrzeżonej pod rygorem nieważności. W konsekwencji, jeśli umowę o przeniesienie autorskich praw majątkowych podpiszemy kwalifikowanym podpisem elektronicznym, to ta umowa będzie ważna. Stoi to oczywiście przeciwieństwie do wypadku gdy taką umowę przeslemy sobie tylko w zwykłych skanach.

Chcesz wiedzieć więcej? Temat szerzej opisał Michał na blogu: KLIKNIJ. A może jesteś zainteresowany tym, jak uregulować prawa autorskie majątkowe w umowie z programistą? Koniecznie KLIKNIJ TUTAJ.

Pamiętaj proszę, że treści przedstawione w filmie oraz w niniejszym wpisie nie stanowią i nie zastępują porady prawnej, lecz są subiektywną opinią autora o prezentowanym zagadnieniu.