Świadek w sądzie – jak się zachować?

2 października 2020

Jak przygotować się do rozprawy?

Wizyta w sądzie nie musi wiązać się z paraliżującym stresem. Przestrzeganie kilku reguł sprawi, że Twoje zeznania będą pomocne w sprawie.

Przed terminem rozprawy

Jeśli jest to sprawa karna, to zapewne byłeś już przesłuchiwany na etapie postępowania przygotowawczego. Przykładowo, musiałeś udać się na komendę i złożyć zeznania. Jeśli jest to sprawa cywilna, to pewnie znasz którąś ze stron i domyślasz się, czego sprawa dotyczy. Przypomnij sobie szczegóły, zwłaszcza daty poszczególnych wydarzeń. Poszukaj dokumentów. Przygotuj się na to, że będziesz pytany co wiesz w danej sprawie i od kogo. 

Pomoca sądowa

Wzywa Cię sąd położony daleko od Twojego miejsca zamieszkania? Złoż wniosek o przesłuchanie cię w drodze pomocy sądowej przed sądem właściwym dla miejsca zamieszkania. Wniosek uzasadnij. Wskaż, dlaczego nie możesz przyjechać do Sądu w celu złożenia zeznań. Przykłady takich przyczyn? Duża odległość, niepełnosprawność.

Sądy często starają się uwzględniać takie wnioski. Nie zawsze jednak złożenie wniosku = automatycznie jego uwzględnienie.

Zorganizuj dojazd

Najpóźniej w dniu poprzedzającym rozprawę sprawdź dokładnie, jak dojechać do sądu. Dowiedz się, ile czasu musisz przeznaczyć na podróż i gdzie znajduje się parking. Jeśli zamierzasz wyruszyć w podróż pociągiem lub autobusem, sprawdź aktualny rozkład jazdy i kup bilety. Zadbaj o to, żeby zostawić sobie zapas czasu i być na miejscu 10-15 minut wcześniej. Pamiętaj, że spóźnianie się jest oznaką braku szacunku dla sądu i osób biorących udział w rozprawie.

Jak się ubrać?

I to jest temat rzeka. Przepisy nie określają, jak należy ubrać się do sądu. Trzeba jednak zachować powagę sądu. Strój powinien być skromny, stonowany. Wobec tego panie unikają głębokich dekoltów i szortów, a panowie krótkich spodni i hawajskich koszul.

Co ze sobą zabrać?

Do sądu zabierz dowód osobisty oraz wezwanie. Na wejściu możesz spodziewać się ochrony, która sprawdzi, czy nie wnosisz do budynku niebezpiecznych narzędzi. Jeśli masz ze sobą torebkę, jej zawartość zostanie prześwietlona. W dobie koronawirusa i stanu epidemii sądy wprowadziły szczególne rozwiązania, z którymi możesz się zapoznać na stronach internetowych sądów. Po przejściu procedur, znajdź właściwą salę oraz zerknij na wokandę.

Wejście na salę rozpraw

Po przybyciu pod salę należy oczekiwać na wywołanie sprawy. Zwykle następuje to przez głośnik albo przez panią lub pana protokolanta. Czasem na salę zapraszani są wszyscy: i strony i świadkowie, czasem tylko jeden świadek, a czasem tylko strony, a świadkowie muszą poczekać. Jeśli nie wiesz, czy możesz wejść, wejdź i grzecznie zapytaj. 

Składanie zeznań

Skupię się tu na postępowaniu cywilnym, przy czym w postępowaniu karnym wygląda to bardzo podobnie. Przygotuj się na to, że na początku sędzia zapyta Cię o: imię, nazwisko, miejsce zamieszkania, wiek, czy byłeś karany, twój stosunek do stron oraz uprzedzi o prawie odmowy zeznań, jeśli takie prawo Ci przysługuje, a także pouczy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań. Sąd może odebrać od Ciebie przyrzeczenie.

Świadek składa zeznanie ustnie, zaczynając od odpowiedzi na pytania przewodniczącego. Następnie pozostali sędziowie i strony mogą zadawać mu pytania. 

Jak zeznawać?

Jeśli przed rozprawą przypomniałeś sobie sprawę i jej szczegóły, nie będzie problemu. Staraj się odpowiadać krótko, konkretnie i rzeczowo. Mów prawdę, nie kręć, nie lej wody. Jeśli czegoś nie pamiętasz, to o tym powiedz. Jeśli czegoś nie jesteś pewny, również to zaznacz. Nie kłam.

Jak się zachowywać?

Odpowiadając na pytania, do sądu mówimy Wysoki Sądzie. Nie mówimy „panie sędzio” czy co najgorsze, „sędzino”. Jeśli odpowiadamy na pytania stron, nie odpowiadamy im, tylko odpowiedzi kierujemy do sądu. 

Wniosek o zwrot kosztów dojazdu i utraconego zarobku

Jeśli przyjechałeś do sądu z innej miejscowości albo z uwagi na stawiennictwo straciłeś zarobek, możesz zawnioskować o zwrot pieniędzy. Pamiętaj, żeby zabrać dowody dokumentujące poniesione koszty. Wniosek możesz złożyć od razu po zakończeniu zeznań na sali rozpraw albo udać się do sekretariatu.

Pamiętaj proszę, że materiał nie stanowi porady prawnej, a jedynie subiektywną opinię autora co do prezentowanych w nim zagadnień.