Jak wygląda rozprawa? Czy warto zawrzeć ugodę sądową? Wskazówki dla powoda i pozwanego

25 marca 2021

Zdecydowałeś się szukać sprawiedliwości w sądzie, złożyłeś pozew i chciałbyś wiedzieć, jak wygląda rozprawa? A może zostałeś pozwany i martwisz się zbliżającym terminem posiedzenia sądu? Ten artykuł przygotowałam dla stron sprawy cywilnej: powoda i pozwanego. Jeśli od czytania wolisz oglądanie, serdecznie zachęcam Cię do obejrzenia mojego filmu.

Jak wygląda rozprawa?

Na pytanie, jak wygląda rozprawa, można odpowiedzieć na wiele sposobów, jednak postaram się poniżej opisać jej typowy przebieg. Zaczniemy jednak od kwestii technicznych związanych z przybyciem do sądu. Po wejściu przygotuj się na kontrolę, możesz poczuć się trochę jak na lotnisku. Następnie znajdź właściwą salę rozpraw i oczekuj na wezwanie. Na salę rozpraw wchodzimy dopiero wtedy, gdy nasza sprawa zostanie wywołana. Nastąpi to albo przez głośnik, albo przez protokolanta, który wyjdzie na korytarz i poprosi o wejście do środka.

Gdzie powinieneś usiąść? Jeśli jesteś powodem, usiądź po lewej stronie patrząc na skład orzekający. Jeśli jesteś pozwanym, usiądź po prawej stronie. Sąd sprawdzi obecność i ustali, czy wszyscy zostali prawidłowo na rozprawę wezwani lub zawiadomieni o niej. Sąd może poprosić Cię o okazanie dowodu osobistego a w dobie COVID-19, również o uchylenie maseczki, żeby sprawdzić twoją tożsamość. Rozprawa może być utrwalana za pomocą urządzenia nagrywającego obraz i dźwięk. Przewodniczący powinien o tym poinformować, a ty staraj się kierować swoje wypowiedzi do mikrofonu.

Rozprawa – przebieg

Na początku kilka złotych zasad:

• Kiedy zwracamy się do sądu, mówimy „Wysoki Sądzie”. Nie zwracamy się do sędzi „pani sędzino” – jest to forma niepoprawna.
• Zabieramy głos wyłącznie wtedy, gdy sąd nam na to pozwoli. Nie przeszkadzamy, kiedy wypowiada się ktoś inny, zwłaszcza nie przerywamy mu.
• Zwracając się do sądu, zawsze wstajemy i mówimy na stojąco. Jeśli zadajemy pytania świadkom, biegłym, czy drugiej stronie, możemy siedzieć.

Znając te zasady, możemy wrócić do odpowiedzi na pytanie, jak wygląda rozprawa. Po sprawdzeniu obecności przewodniczący zapyta o stanowisko w sprawie. Najpierw głos zabiera powód, a później pozwany. Jeśli wszystkie twierdzenia i dowody zawarłeś w pozwie albo odpowiedzi na pozew lub sprzeciwie czy zarzutach, wówczas wystarczy, że powiesz:

„wnoszę i wywodzę jak dotychczas”.

Jeśli chcesz uzupełnić swoje stanowisko, to możesz to teraz zrobić.

Ugoda sądowa

Przygotuj się na to, że sąd zapyta Cię, czy widzisz możliwość zawarcia ugody. Sąd nakłania strony do ugodowego zakończenia sporu. Pamiętaj, że w wielu sprawach naprawdę warto taką ugodę zawrzeć.

Na czym polega ugoda? Każda ze stron czyni pewne ustępstwa, żeby zakończyć trwający pomiędzy nimi spór.

Przykład:

Powód zrezygnuje z części swojego roszczenia (np. z części kwoty lub odsetek) albo zgodzi się na płatność w ratach czy odroczenie terminu zapłaty.

Ze strony pozwanego, który uważał, że roszczenie jest niezasadne, ustępstwo może  polegać np. na tym, że pozwany zgodzi się w jakiejś części zapłacić powodowi.

Ważne jest to, żeby każdy coś zyskał, ale i z czegoś ustąpił (np. powód uzyskuje mniejsze pieniądze, ale pewne i szybciej niż czekając na koniec postępowania, a pozwany musi coś zapłacić, ale mniej niż gdyby przegrał proces w całości i musiał ponieść dodatkowe koszty np. biegłych itd.

Dlaczego ugoda jest często korzystna dla stron? Po pierwsze, pomimo tego, że w razie zawarcia ugody nikt nie wygra w 100%, to strony kończą spór. Wiadomo, że gdzie sprawa sądowa, tam stres i emocje. Zawarcie ugody powoduje, że dalsze postępowanie jest niepotrzebne, a strony oszczędzają czas – nie muszą się stawiać na kolejnych terminach – oraz nerwy. Po drugie, w razie zawarcia ugody sądowej, sąd zwraca powodowi połowę opłaty sądowej, pomniejszonej o 30 zł. Są to więc realne oszczędności. Jeśli powód przegrałby proces w całości, nie odzyskałby w ogóle opłaty sądowej. Gdyby wygrał, sąd zasądziłby ją w całości od pozwanego. Wielu pozwanych uważa, że nie ma sensu się dogadywać, bo i tak będą musieli zapłacić powodowi. A tutaj się okazuje, że jeśli się dogadają, to mogą ustalić nie tylko lepsze warunki spłaty zobowiązania, ale też zmniejszyć swój dług właśnie o część kosztów sądowych.

Rozprawa – postępowanie dowodowe

Jeśli jednak któraś ze stron nie wyraża zgody na zawarcie ugody, wówczas rozprawa toczy się dalej i zwykle rozpoczyna się postępowanie dowodowe.

Jeśli więc na rozprawę zostali wezwani świadkowie, sad ich pojedynczo przesłucha w Twojej obecności. Najpierw swobodnie wypowiada się świadek, później sąd zadaje mu pytania, a następnie takie pytania zadają strony, przy czym zaczynamy od tej osoby, na której wniosek świadek został wezwany. Jeśli to Ty wnioskowałaś/wnioskowałeś o jego przesłuchanie, wówczas to Ty zadajesz pytania przed drugą stroną.

Podobnie do przesłuchania świadków przebiega przesłuchanie stron, które sądy zazwyczaj przeprowadzają na samym końcu postępowania. Musisz opowiedzieć z własnej perspektywy, o faktach istotnych dla sprawy.

Sąd może też przeprowadzać inne dowody lub pominąć dane wnioski dowodowe. Warto tu wspomnieć, że sąd odroczy rozprawę, jeśli charakter jakiegoś dowodu tego wymaga (n p. zasięgnięcie opinii biegłego), albo dowodów jest sporo. Koniecznie zanotuj sobie nowy termin rozprawy i ustal, czy:

• Jesteś na niego wezwany – musisz się pojawić (pod rygorem niekorzystnych skutków prawnych),
• Czy tylko o nim zawiadomiony, czyli twoja obecność nie jest obowiązkowa.

Sąd może też odroczyć rozprawę na termin z urzędu – co to znaczy? W takiej sytuacji sąd ustali termin kolejnej rozprawy w przyszłości, a Ty dostaniesz wówczas pisemne zawiadomienie lub wezwanie.

Przebieg rozprawy po przeprowadzeniu postępowania dowodowego

Po przeprowadzeniu dowodów, Przewodniczący udziela głosu stronom. To jest moment, w którym możesz podsumować swoje stanowisko. Zwróć sądowi uwagę na to, co potwierdziło przeprowadzone postępowanie dowodowe. Wskaż, jakie okoliczności potwierdzili świadkowie lub wynikają z dokumentów. Postaraj się wypunktować argumenty, żeby przekonać sąd do korzystnego dla ciebie rozstrzygnięcia.

Następnie sąd zamknie rozprawę. Ogłoszenie wyroku powinno nastąpić na posiedzeniu, na którym zamknięto rozprawę. Postanowieniem wydanym niezwłocznie po zamknięciu rozprawy sąd może jednak odroczyć ogłoszenie wyroku na oznaczony termin przypadający nie później niż dwa tygodnie po dniu zamknięcia rozprawy. Jeżeli sprawa jest szczególnie zawiła, materiał sprawy jest szczególnie obszerny lub sąd jest znacznie obciążony czynnościami w innych sprawach, termin ten wyjątkowo może wynosić miesiąc po dniu zamknięcia rozprawy.

I to już wszystkie najważniejsze kwestie, które w mojej ocenie warto poruszyć, mówiąc o przebiegu rozprawy w sądzie. Mam nadzieję, że materiał okaże się dla Ciebie przydatny i potwierdził, że na spokojnie dasz sobie radę w sądzie. Jeśli zamiast czytania, wybrałeś film, to wierzę, że Ci się podobał, a w takim przypadku będę wdzięczna za zostawienie łapki w górę lub subskrypcję.

Sąd wezwał Cię w charakterze ŚWIADKA?

Dla osób wezwanych do sądu w charakterze świadka, zachęcam do obejrzenia tego filmu <KLIKNIJ TUTAJ> lub przeczytania tego wpisu <KLIKNIJ TUTAJ>

Pamiętaj proszę, że materiał nie stanowi porady prawnej, a jedynie subiektywną opinię autora co do prezentowanych w nim zagadnień.

</p>